Nasze serwisy
Unia Europejska wspiera zrównoważony rozwój państw i regionów. Dlatego tak ważne jest dopasowanie programów europejskich do potrzeb samorządów, przedsiębiorców, instytucji naukowych oraz społeczności lokalnych. Obecnie trwają konsultacje programów pomocowych na lata 2021-2027. Dyskusje w tym zakresie odbyły się również w dniach 3-5 lutego podczas 142. sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów, który pełni rolę doradczą dla instytucji Unii Europejskiej. Stanowisko Mazowsza na temat pomocy finansowej dla regionu warszawskiego stołecznego przedstawił Mariusz Frankowski Dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych i Członek Europejskiego Komitetu Regionów.
Fundusze Europejskie na lata 2021-2027
Polska otrzyma ponad 173 mld euro z budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027 (czyli ponad 750 mld zł). Zgodnie z projektem Umowy Partnerstwa przygotowanej przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, dla Mazowsza zarezerwowano 1,6 mld euro w ramach programu regionalnego. Środki te zostaną rozdysponowane między obszar mazowiecki regionalny (1,5 mld euro) oraz warszawski stołeczny[1] (wstępnie 112 mln euro). Wydzielenie dwóch obszarów uchroniło Mazowsze przed zakwalifikowaniem do kategorii regionów lepiej rozwiniętych w Unii Europejskiej, co wiązałoby się z ograniczeniem możliwości finansowania projektów o znaczeniu lokalnym i regionalnym.
Dzięki podziałowi statystycznemu obszar mazowiecki regionalny zaliczany jest do regionów słabiej rozwiniętych i może liczyć nawet na 85 procent dofinansowania projektów. Ponadto, obszar ten objęty zostanie wsparciem skierowanym dla Polski Wschodniej. Region warszawski stołeczny z kolei jako jedyny region Polski znajduje się w gronie regionów lepiej rozwiniętych w UE, z maksymalnym poziomem dofinansowania w wysokości 50 procent.
Lepiej rozwinięta, ale zróżnicowana Aglomeracja Warszawska
Region Warszawski Stołeczny generuje 17 % PKB Polski, to właśnie tu swoje lokalizacje ma wiele polskich i międzynarodowych firm, prestiżowych uczelni i instytutów badawczych, które stanowią motor napędowy krajowej gospodarki. Nie można jednak zapomnieć o jego wewnętrznym zróżnicowaniu. Oprócz Warszawy pełniącej rolę stolicy kraju, znajdują się tu również powiaty o zdecydowanie niższym poziomie rozwoju gospodarczego oraz natężeniu inwestycji, którym bliżej pod tym względem do obszaru mazowieckiego regionalnego.
Jak podkreślił Mariusz Frankowski Członek Europejskiego Komitetu Regionów podczas debaty o przyszłości polityki spójności
– Zróżnicowanie regionu stołecznego pod względem PKB osiąga dziś poziom ponad 100 punktów procentowych. Jednocześnie planowane wsparcie w nowym programie regionalnym ma wynieść niecałe 17 procent środków pozyskanych w obecnym okresie. Taka sytuacja stoi w sprzeczności z celami polityki spójności, u których podstaw leży zrównoważony rozwój poszczególnych regionów jak i całej Unii Europejskiej. Dlatego konieczne jest odzwierciedlenie w programie potencjału i zróżnicowania regionu, uwzględniając potrzeby samorządów lokalnych, przedsiębiorców i sektora naukowego. – Wsparcie w ramach instrumentów unijnych służących odbudowie gospodarek po kryzysie pandemicznym nie może być postrzegane jako narzędzie zastępujące realizację celów polityki spójności, ale do niej komplementarne – dodaje Frankowski.
[1] Zgodnie z podziałem statystycznym obowiązującym od 1 stycznia 2018 roku województwo mazowieckie składa się z dwóch jednostek statystycznych NUTS 2: mazowiecki regionalny oraz warszawski stołeczny. W skład regionu warszawskiego stołecznego wchodzi Warszawa oraz powiaty: grodziski, legionowski, miński, nowodworski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski, warszawski zachodni i wołomiński. Reszta województwa zaliczana jest to obszaru mazowieckiego regionalnego.
Sesja plenarna Europejskiego Komitetu Regionów. Na zdjęciu Przewodniczący Apostolos Tzitzikostas oraz Mariusz Frankowski Członek KR.
Starania o pomoc inwestycyjną dla przedsiębiorców z Aglomeracji Warszawskiej
Pomoc inwestycyjna dla przedsiębiorstw udzielana jest w oparciu o mapy pomocy, które określają w których regionach i na jakim poziomie możliwe jest wsparcie. Celem takiego podejścia jest wzmacnianie rozwoju gospodarczego oraz zatrudnienia w najbardziej potrzebujących obszarach Unii Europejskiej. W obecnym okresie z takimi projektami mamy do czynienia w przypadku wdrożeń innowacyjnych produktów lub usług na rynek. Niestety projekt nowych „Wytycznych w sprawie regionalnej pomocy państwa” przedstawiony przez Komisję Europejską praktycznie wyklucza możliwość wspierania firm z regionu warszawskiego stołecznego. Samorząd Mazowsza od wielu miesięcy stara się o możliwość włączenia regionu do pomocy inwestycyjnej. Ta kwestia została poruszona również podczas sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów w ramach debaty „Unia Europejska jest ważna dla władz lokalnych i regionalnych”.
Aktualnie konsultowane Wytyczne pomocy regionalnej wymagają w mojej ocenie rewizji z uwagi na wyłączenie z pomocy przedsiębiorstw z regionów metropolitalnych charakteryzujących się bardzo dużym wewnętrznym zróżnicowaniem gospodarczym. Taka sytuacja dotyczy między innymi regionu NUTS2 warszawskiego stołecznego, obejmującego Warszawę i położone wokół niej powiaty. Projektowane zasady pomocy publicznej powinny wspierać realizację celów polityki spójności, zamiast utrudniać dążenie do budowania inteligentnej i zrównoważonej Europy – podkreślił Mariusz Frankowski Członek KR.
Jaką rolę pełni Europejski Komitet Regionów (KR)?
Europejski Komitet Regionów pełni rolę doradczą w Unii Europejskiej, a w jego skład wchodzą przedstawiciele władz regionalnych oraz lokalnych. Udział w pracach Komitetu umożliwia wymianę opinii na temat aktów prawnych UE, tym samym zapewniając uwzględnienie potrzeb samorządów z różnych szczebli. Do zasięgania opinii KR zobowiązana jest Komisja Europejska, Rada UE oraz Parlament Europejski. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie https://cor.europa.eu/pl .
O Funduszach Europejskich dla Mazowsza
Mazowsze ma do dyspozycji ponad 8 mld zł z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020 skierowane głównie do samorządów, przedsiębiorców, sektora naukowego i pozarządowego. Szczegółowe informacje o możliwościach pozyskania unijnego dofinansowania dostępne są na stronie www.funduszedlamazowsza.eu.
